Trillingen notatie en samenspel
Wanneer ik me iets afvraag over de harmonische kwaliteit van een reeks intermenselijke transacties, dan ontvang ik het antwoord, het diepere proces-begrip over wat er op betrekkingsniveau speelt en hoe, heel vaak in een muziekanalogie.
Kennelijk, ‘werkt’ harmonie in gemeenschappen, van mensen die samen spelen/werken, net zo in ‘energetische trillingen’ , als in geluidstrillingen.
Vandaag deze.
(Ik laat een heleboel ‘context’ bewust weg uit deze beschrijving, om het enigszins kort te houden).
Maar het draait in de kern om een zin van deze strekking die expliciet onder mijn aandacht werd gebracht recentelijk ( waarvan ik al lang wist dat heel veel mensen dat nastreven) met het verzoek dat a) te begrijpen en b) mij erop op af te stemmen:
“Ik heb het nodig om geheel zonder voorwaarden te creëren’.
Nou kun je die zin op 1001 manieren interpreteren en invullen.
Ik heb hem vannacht kennelijk maar eens energetisch voor zichzelf laten spreken en laten resoneren op het deel van de kennisdatabank dat ik, uit eigen ervaring begrijp.
Dit beeld, vond die zin zelf, komt het dichtst bij zijn eigen energetische wezen.
Wat, in vele andere bronnen wordt beschreven als ‘ onvoorwaardelijke liefde’…maar dan wel in de meest wezenlijke pure spirituele zin… die, in zijn ware essentie, zijn werkelijke ‘golflengte’ en vibratieniveau nogal verschilt van de meeste modern-menselijke interpretaties van dat concept .
Laten we eens naar ‘ voorwaarden’ kijken in de muziek.
In essentie, heeft een toon, een trilling geen voorwaarden.
Het is wat het is, het klinkt zoals het klinkt.
Het is een golfpatroon met bepaalde kenmerken.
Maar…. in de menselijke muziekervaring kennen we wel het verschijnsel dat niet alle trillingen even lekker ‘samen’ klinken, zelfs niet als ze ieder volstrekt zuiver zijn gespeeld!
Dat geldt al spelend op 1 instrument, zoals op een piano, die meerder tonen tegelijkertijd kan produceren…maar het geldt evenzogoed als twee instrumenten ieder tegelijkertijd een toon produceren.
Als je over muziek gaat communiceren en via die communicatie-uitingen probeert samen trillingen te produceren die harmonieus overkomen, als geheel, dan komt er nog een extra dimensie van vaardigheden bij kijken van de muzieknotatie: notenschrift schrijven, lezen en zinvol kunnen interpreteren.
Wie zich in muzieknotatie verdiept, komt als snel ‘ voorwaarden’ tegen, daar ‘ voortekens’ geheten.
Ze staan aan het begin van de notenbalk en geven aan in welke toonsoort die regels gespeeld ‘moet’ worden. ….. om…. de beoogde trillingen, het gewenste wijsje, te produceren.
Staan er geen voortekens ( en verder bijzonder weinig kruisen en mollen) genoteerd, dan speelt de muzikant wat hij visueel herkent als ‘hele noten’.
Dat wil nog niet zeggen dat het objectief gezien ook hele noten zijn!
Staat je instrument standaard in C gestemd, dan resoneert het mee op wat (door mensen(!)) Is afgesproken als de branche-standaard.
Maar, lang niet alle instrumenten staan in C gestemd! Heel veel instrumenten staan in Eb of en Bb.
Dat verklaart, dat als iemand met een Eb instrument een geschreven versie ( partituur) met de symbolen voor noten oppakt van een C of een Bb instrument en gewoon de noten speelt zoals ze er visueel staan….. het toch heel erg rottig kan klinken en sommige noten niet eens gespeeld kunnen worden, omdat ze helemaal ‘niet bestaan’ op dat instrument!
Die partituren moeten onderling getransponeerd worden, wil je de beoogde trillingen kunnen produceren. ( Onthoud: die noten in het schrift zijn slechts een visueel hulpmiddel, maar werken alleen goed als je ze met voldoende kennis van de onderliggende zaken, de werkelijke onderlinge verhoudingen van trillingshoogten, gebruikt).
Zelf heb ik ervaring met saxofoons.
Ik heb een altsaxofoon(gestemd in Eb). Maar heb ook een tenorsaxofoon gehad, gestemd in Bb en zelfs een redelijk unieke saxofoon die gestemd was in C.
Een altsax en een tenorsax hebben een gedeeltelijk overlappend bereik, waarbij ze exact dezelfde trillingen kunnen produceren, maar de tenor gaat dan ook nog ‘lager’, de alt juist ‘hoger’.
Het zijn beiden saxofonen, ze lijken nogal sterk op elkaar, kunnen samen echt heel mooi een rijke klanken produceren en toch is er iets heel interessant aan de hand als je het over ‘ voortekens’ hebt.
Wanneer de piano ‘geheel en al zonder voorwaarden/voortekens’ speel, dan heeft een Bb instrument er op zijn partituur 2 ik er op mijn Eb instrument partituur zelfs 3!
Doet dat er verder toe?
Ach, voor een volleerd professional is dat allemaal geen issue, maar voordat je die status hebt bereikt…… dan zijn op een blaasinstrument die noten met kruisen en mollen lastiger te produceren.
(Het is niet zoals bij een piano 1 ander knopje ( waarbij je trouwens nog moet leren je vingers zover te kunnen rekken en vloeiend van het een naar het ander te kunnen bewegen).. nee, op een saxofoon is het is een combinatie van knoppen die een bepaalde trilling produceert. En voordat je die complexere tonen een beetje soepel en vlug foutloos kunt produceren, heb je aardig wat vlieguren achter de rug.)
De toon, is in zichzelf niet complexer… , dat is gewoon een trillingsgolf als alle andere, met zijn eigen amplitudes en fases......maar er moeten meer ongebruikelijke handelingen simultaan verricht worden op een saxofoon om deze specifieke golf/trilling te maken.
Wanneer dus twee (of meer) , verschillend gestemd instrumenten, besluiten samen een orkestje op te richten waarbij een van de twee erop staat om zelf alleen maar zonder voorwaarden te spelen, dan is de toon ‘gezet’ en mag ‘ de ander’ zich aan die ene toonsoort aanpassen.
Maar als dat nou net niet een toonsoort is die ander goed kan spelen....
Of als diegene het helemaal niet zo interessant vindt om altijd maar in die ene toonsoort te moeten spelen, dan is de kiem voor een betrekkelijk fundamentele samenspelonenigheid gelegd.
De meeste orkestjes spelen niet alleen maar in een toonsoort, om allerlei redenen.
Met het spelen in slechts een toonsoort beperkt je de ‘emotionele stemming’ ook….. iedere toonsoort in muziek, roept een andere emotionele stemming op. En net zoals iedere dag een boterham met kaas eten, op den duur waarschijnlijk ook gaat vervelen, hoe lekker dat brood en die kaas op zichzelf ook zijn, zo is iedere dag alleen maar in dezelfde stemming doorbrengen, op den duur ook wat eentonig.
Ook , als je je verder wilt ontwikkelen in het bespelen van je eigen instrument, dan is juist diverse toonsoorten spelen, in samenspel met anders gestemde instrumenten, een boeiende uitdaging die je snel verder brengt.
Daarbij is iets wel erg belangrijk. Noem het een randvoorwaarde (of veiligheidsrichtlijn) waar iedereen ( die inderdaad samen wil spelen) zich wel naar te voegen heeft, om het voor iedereen een verrijkende ervaring te maken, dat de broodjes ‘anders’ die je op het buffet serveert, wel besmeerd worden met een flinke laag ‘wederzijds begrip’.
Klein zijsprongetje…..
En ja, dat houd inderdaad in…..een (vrijwillige) inperking van de eigen ‘totale vrijheid om te doen en te laten wat je wilt, wanneer je het maar wilt, hoe je het maar wilt’… om de soepele doorstroming van het geheel en de veiligheid voor alle deelnemers, ook (juist!) de kwetsbaardere in het proces te bevorderen.
Dat vinden we ‘ in het verkeer’ bijvoorbeeld, om maar eens een samenspel dynamiek van totaal onafhankelijke, in wezen geheel vrije deelnemers te noemen, behoorlijk normaal, dat je niet over een spelende peuter heenrijdt, terwijl je daar best wel 50 km/u kan en mag en ook best wilt rijden, om snel je eigen gestelde doel te bereiken.
Dat je ook duidelijk wel oog hebt en begrip voor de rechtdoorgaande fietser, zelfs als jij nooit fietst en jouw truck er geen krasje van zal oplopen als je die fietser in de bocht schept en onder je wielen vermorzelt.
Waarbij kennis van de relatieve onderlinge verhoudingen en intrinsieke verschillen, mogelijkheden en bereiken, dus reuze nuttig is.
Wat een heel praktisch begrip met zich meebrengt dat als een Eb instrument symbolen van trillingen leest, (of het nou woorden zijn, of notenschrift) hij wel moet weten in welke toonsoort het opgeschreven is om de beoogde klank te produceren! Anders conflicteert het al heel snel met de eigen waarden (eigenwaarde).
Onthoud….. iedere muzikant kan een ‘F’ zien in symbooltaal, wat voor iedereen op de muziekregel er hetzelfde uitziet.. werkelijk geen enkel verschil.
Maar als er een Fis-toon bedoelt is te klinken, blijkt dat uit de voorwaarden/voortekens, die daar dus helemaal niet in de buurt staat (maar aan het begin van de regel).
En om het nog ingewikkelder te maken....
De kans bestaat zelfs… dat er helemaal geen Fis-trilling bedoelt is te klinken… maar een Gis-trilling.
(Als jij met een Bb instrument produceert wat er papier F# uitziet, maar je speelt het van een voor Eb geschreven partituur… dan was oorspronkelijk, de trilling bedoelt die er op een piano-partituur dan weer als een G# uitziet! Echt iets heel anders dus!. Het ‘symbool’ beschrijft echt maar heel matig en zeeeeeer contextgevoelig de werkelijke (beoogde) trillings-ervaring.)
Verder is de bereidheid van alle betrokken de muzikanten om te luisteren naar ‘het geheel’, vaak in de vorm van de speelaanwijzingen van de arrangeur/dirigent/oefenmeester belangrijk.
Daar ligt het overzicht en zo iemand houdt constant een oog op de totale dynamiek, het totale effect. Niet (alleen) op zijn eigen individuele instrument.
Diegene voorziet de diverse ‘secties’ van aanwijzingen op maat. Niet om die muzikant individueel te treiteren of ‘zijn of haar wil’ op te leggen, of zijn rol in het orkest te ondermijnen of zijn unieke bijdragen, als dan niet solo gespeeld, tekort te willen doen of zelfs elimineren.
Au contraire.
Om de samenhang, gezamenlijk speelplezier, ontwikkeling van het spelniveau en de zuiverheid, speelbaarheid en kwaliteit van de totale harmonie te bevorderen, voor alle orkestleden.
Dit is, een analogie. Voor wat?
Wat mensen ‘doen’ in (inter-)menselijke transactie, in samen werken en/of samen leven….. heeft hier erg veel van weg.
Zolang je maar met mensen van je eigen niveau in je eigen toonsoort deuntjes die je kent uit je eigen achtergrond (cultuur) speelt, gaat het allemaal nog betrekkelijk harmonieus….. maar compleet nieuwe arrangementen creëren, vanuit verschillende achtergronden, harmonieus gespeeld in een keur aan toonsoorten…. dat is andere koek.
Wel een koek waar we als mensheid toch eens van zouden moeten gaan proberen te eten en wat verschillende recepten voor moeten uit gaan proberen, een bruikbaar repertoire aan 'koek' voor diverse gelegenheden.
Want met ons betrekkelijk eenzijdig dieet van ‘elkaar de kaas van het brood eten’, omdat we nogal eenkennig traditioneel gezien alleen brood met kaas willen maken en willen eten.. helpen we ons eigen en elkaars levensvreugde en de planeet vakkundig om zeep.
We moeten, als mensheid, echt in andere toonaarden leren spelen en het wezen van ‘samenspel’ veel beter leren begrijpen, willen volgende generaties hier nog kunnen spelen!
(-:
Kennelijk, ‘werkt’ harmonie in gemeenschappen, van mensen die samen spelen/werken, net zo in ‘energetische trillingen’ , als in geluidstrillingen.
Vandaag deze.
(Ik laat een heleboel ‘context’ bewust weg uit deze beschrijving, om het enigszins kort te houden).
Maar het draait in de kern om een zin van deze strekking die expliciet onder mijn aandacht werd gebracht recentelijk ( waarvan ik al lang wist dat heel veel mensen dat nastreven) met het verzoek dat a) te begrijpen en b) mij erop op af te stemmen:
“Ik heb het nodig om geheel zonder voorwaarden te creëren’.
Nou kun je die zin op 1001 manieren interpreteren en invullen.
Ik heb hem vannacht kennelijk maar eens energetisch voor zichzelf laten spreken en laten resoneren op het deel van de kennisdatabank dat ik, uit eigen ervaring begrijp.
Dit beeld, vond die zin zelf, komt het dichtst bij zijn eigen energetische wezen.
Wat, in vele andere bronnen wordt beschreven als ‘ onvoorwaardelijke liefde’…maar dan wel in de meest wezenlijke pure spirituele zin… die, in zijn ware essentie, zijn werkelijke ‘golflengte’ en vibratieniveau nogal verschilt van de meeste modern-menselijke interpretaties van dat concept .
Laten we eens naar ‘ voorwaarden’ kijken in de muziek.
In essentie, heeft een toon, een trilling geen voorwaarden.
Het is wat het is, het klinkt zoals het klinkt.
Het is een golfpatroon met bepaalde kenmerken.
Maar…. in de menselijke muziekervaring kennen we wel het verschijnsel dat niet alle trillingen even lekker ‘samen’ klinken, zelfs niet als ze ieder volstrekt zuiver zijn gespeeld!
Dat geldt al spelend op 1 instrument, zoals op een piano, die meerder tonen tegelijkertijd kan produceren…maar het geldt evenzogoed als twee instrumenten ieder tegelijkertijd een toon produceren.
Als je over muziek gaat communiceren en via die communicatie-uitingen probeert samen trillingen te produceren die harmonieus overkomen, als geheel, dan komt er nog een extra dimensie van vaardigheden bij kijken van de muzieknotatie: notenschrift schrijven, lezen en zinvol kunnen interpreteren.
Wie zich in muzieknotatie verdiept, komt als snel ‘ voorwaarden’ tegen, daar ‘ voortekens’ geheten.
Ze staan aan het begin van de notenbalk en geven aan in welke toonsoort die regels gespeeld ‘moet’ worden. ….. om…. de beoogde trillingen, het gewenste wijsje, te produceren.
Staan er geen voortekens ( en verder bijzonder weinig kruisen en mollen) genoteerd, dan speelt de muzikant wat hij visueel herkent als ‘hele noten’.
Dat wil nog niet zeggen dat het objectief gezien ook hele noten zijn!
Staat je instrument standaard in C gestemd, dan resoneert het mee op wat (door mensen(!)) Is afgesproken als de branche-standaard.
Maar, lang niet alle instrumenten staan in C gestemd! Heel veel instrumenten staan in Eb of en Bb.
Dat verklaart, dat als iemand met een Eb instrument een geschreven versie ( partituur) met de symbolen voor noten oppakt van een C of een Bb instrument en gewoon de noten speelt zoals ze er visueel staan….. het toch heel erg rottig kan klinken en sommige noten niet eens gespeeld kunnen worden, omdat ze helemaal ‘niet bestaan’ op dat instrument!
Die partituren moeten onderling getransponeerd worden, wil je de beoogde trillingen kunnen produceren. ( Onthoud: die noten in het schrift zijn slechts een visueel hulpmiddel, maar werken alleen goed als je ze met voldoende kennis van de onderliggende zaken, de werkelijke onderlinge verhoudingen van trillingshoogten, gebruikt).
Zelf heb ik ervaring met saxofoons.
Ik heb een altsaxofoon(gestemd in Eb). Maar heb ook een tenorsaxofoon gehad, gestemd in Bb en zelfs een redelijk unieke saxofoon die gestemd was in C.
Een altsax en een tenorsax hebben een gedeeltelijk overlappend bereik, waarbij ze exact dezelfde trillingen kunnen produceren, maar de tenor gaat dan ook nog ‘lager’, de alt juist ‘hoger’.
Het zijn beiden saxofonen, ze lijken nogal sterk op elkaar, kunnen samen echt heel mooi een rijke klanken produceren en toch is er iets heel interessant aan de hand als je het over ‘ voortekens’ hebt.
Wanneer de piano ‘geheel en al zonder voorwaarden/voortekens’ speel, dan heeft een Bb instrument er op zijn partituur 2 ik er op mijn Eb instrument partituur zelfs 3!
Doet dat er verder toe?
Ach, voor een volleerd professional is dat allemaal geen issue, maar voordat je die status hebt bereikt…… dan zijn op een blaasinstrument die noten met kruisen en mollen lastiger te produceren.
(Het is niet zoals bij een piano 1 ander knopje ( waarbij je trouwens nog moet leren je vingers zover te kunnen rekken en vloeiend van het een naar het ander te kunnen bewegen).. nee, op een saxofoon is het is een combinatie van knoppen die een bepaalde trilling produceert. En voordat je die complexere tonen een beetje soepel en vlug foutloos kunt produceren, heb je aardig wat vlieguren achter de rug.)
De toon, is in zichzelf niet complexer… , dat is gewoon een trillingsgolf als alle andere, met zijn eigen amplitudes en fases......maar er moeten meer ongebruikelijke handelingen simultaan verricht worden op een saxofoon om deze specifieke golf/trilling te maken.
Wanneer dus twee (of meer) , verschillend gestemd instrumenten, besluiten samen een orkestje op te richten waarbij een van de twee erop staat om zelf alleen maar zonder voorwaarden te spelen, dan is de toon ‘gezet’ en mag ‘ de ander’ zich aan die ene toonsoort aanpassen.
Maar als dat nou net niet een toonsoort is die ander goed kan spelen....
Of als diegene het helemaal niet zo interessant vindt om altijd maar in die ene toonsoort te moeten spelen, dan is de kiem voor een betrekkelijk fundamentele samenspelonenigheid gelegd.
De meeste orkestjes spelen niet alleen maar in een toonsoort, om allerlei redenen.
Met het spelen in slechts een toonsoort beperkt je de ‘emotionele stemming’ ook….. iedere toonsoort in muziek, roept een andere emotionele stemming op. En net zoals iedere dag een boterham met kaas eten, op den duur waarschijnlijk ook gaat vervelen, hoe lekker dat brood en die kaas op zichzelf ook zijn, zo is iedere dag alleen maar in dezelfde stemming doorbrengen, op den duur ook wat eentonig.
Ook , als je je verder wilt ontwikkelen in het bespelen van je eigen instrument, dan is juist diverse toonsoorten spelen, in samenspel met anders gestemde instrumenten, een boeiende uitdaging die je snel verder brengt.
Daarbij is iets wel erg belangrijk. Noem het een randvoorwaarde (of veiligheidsrichtlijn) waar iedereen ( die inderdaad samen wil spelen) zich wel naar te voegen heeft, om het voor iedereen een verrijkende ervaring te maken, dat de broodjes ‘anders’ die je op het buffet serveert, wel besmeerd worden met een flinke laag ‘wederzijds begrip’.
Klein zijsprongetje…..
En ja, dat houd inderdaad in…..een (vrijwillige) inperking van de eigen ‘totale vrijheid om te doen en te laten wat je wilt, wanneer je het maar wilt, hoe je het maar wilt’… om de soepele doorstroming van het geheel en de veiligheid voor alle deelnemers, ook (juist!) de kwetsbaardere in het proces te bevorderen.
Dat vinden we ‘ in het verkeer’ bijvoorbeeld, om maar eens een samenspel dynamiek van totaal onafhankelijke, in wezen geheel vrije deelnemers te noemen, behoorlijk normaal, dat je niet over een spelende peuter heenrijdt, terwijl je daar best wel 50 km/u kan en mag en ook best wilt rijden, om snel je eigen gestelde doel te bereiken.
Dat je ook duidelijk wel oog hebt en begrip voor de rechtdoorgaande fietser, zelfs als jij nooit fietst en jouw truck er geen krasje van zal oplopen als je die fietser in de bocht schept en onder je wielen vermorzelt.
Waarbij kennis van de relatieve onderlinge verhoudingen en intrinsieke verschillen, mogelijkheden en bereiken, dus reuze nuttig is.
Wat een heel praktisch begrip met zich meebrengt dat als een Eb instrument symbolen van trillingen leest, (of het nou woorden zijn, of notenschrift) hij wel moet weten in welke toonsoort het opgeschreven is om de beoogde klank te produceren! Anders conflicteert het al heel snel met de eigen waarden (eigenwaarde).
Onthoud….. iedere muzikant kan een ‘F’ zien in symbooltaal, wat voor iedereen op de muziekregel er hetzelfde uitziet.. werkelijk geen enkel verschil.
Maar als er een Fis-toon bedoelt is te klinken, blijkt dat uit de voorwaarden/voortekens, die daar dus helemaal niet in de buurt staat (maar aan het begin van de regel).
En om het nog ingewikkelder te maken....
De kans bestaat zelfs… dat er helemaal geen Fis-trilling bedoelt is te klinken… maar een Gis-trilling.
(Als jij met een Bb instrument produceert wat er papier F# uitziet, maar je speelt het van een voor Eb geschreven partituur… dan was oorspronkelijk, de trilling bedoelt die er op een piano-partituur dan weer als een G# uitziet! Echt iets heel anders dus!. Het ‘symbool’ beschrijft echt maar heel matig en zeeeeeer contextgevoelig de werkelijke (beoogde) trillings-ervaring.)
Verder is de bereidheid van alle betrokken de muzikanten om te luisteren naar ‘het geheel’, vaak in de vorm van de speelaanwijzingen van de arrangeur/dirigent/oefenmeester belangrijk.
Daar ligt het overzicht en zo iemand houdt constant een oog op de totale dynamiek, het totale effect. Niet (alleen) op zijn eigen individuele instrument.
Diegene voorziet de diverse ‘secties’ van aanwijzingen op maat. Niet om die muzikant individueel te treiteren of ‘zijn of haar wil’ op te leggen, of zijn rol in het orkest te ondermijnen of zijn unieke bijdragen, als dan niet solo gespeeld, tekort te willen doen of zelfs elimineren.
Au contraire.
Om de samenhang, gezamenlijk speelplezier, ontwikkeling van het spelniveau en de zuiverheid, speelbaarheid en kwaliteit van de totale harmonie te bevorderen, voor alle orkestleden.
Dit is, een analogie. Voor wat?
Wat mensen ‘doen’ in (inter-)menselijke transactie, in samen werken en/of samen leven….. heeft hier erg veel van weg.
Zolang je maar met mensen van je eigen niveau in je eigen toonsoort deuntjes die je kent uit je eigen achtergrond (cultuur) speelt, gaat het allemaal nog betrekkelijk harmonieus….. maar compleet nieuwe arrangementen creëren, vanuit verschillende achtergronden, harmonieus gespeeld in een keur aan toonsoorten…. dat is andere koek.
Wel een koek waar we als mensheid toch eens van zouden moeten gaan proberen te eten en wat verschillende recepten voor moeten uit gaan proberen, een bruikbaar repertoire aan 'koek' voor diverse gelegenheden.
Want met ons betrekkelijk eenzijdig dieet van ‘elkaar de kaas van het brood eten’, omdat we nogal eenkennig traditioneel gezien alleen brood met kaas willen maken en willen eten.. helpen we ons eigen en elkaars levensvreugde en de planeet vakkundig om zeep.
We moeten, als mensheid, echt in andere toonaarden leren spelen en het wezen van ‘samenspel’ veel beter leren begrijpen, willen volgende generaties hier nog kunnen spelen!
(-:
